Onderzoek
Leopold Flam in het archief
Het archief van prof. dr. Leopold Flam wordt op meerdere locaties bewaard. Een eerste overzicht van die bewaarplaatsen vinden we in Ivan Cloets hoofdstuk ‘Een stand van zaken qua archiveren en inventariseren van de filosofische nalatenschap van Leopold Flam. Een proeve tot Flamarcheologie’ (pp. 419-430) in: Leopold Flam (1912-1995) Een filosoof van gisteren voor een wereld van morgen (2010). Dit overzicht werd in 2021 hernomen en verder aangevuld door Willem Elias in Ecce Philosophus. Leven en werk van Leopold Flam, VUBPress, 2021, pp. 529-536.
CAVA bewaart een deel van het archief van Flam. Het overzicht en meer info kan je vinden in de ODIS- databank en in onze online catalogus (om te kunnen zien wat het archief omvat, kan je bovenaan in de fiche klikken op ‘Bekijk deze beschrijving in de boomstructuur’). Het gaat vooral om manuscripten, typoscripten, dagboeken en publicaties.
Tot voor kort werd ook een deel van het archief van Flam bij het AMVB bewaard. In 2022 werd dit naar CAVA overgebracht. Voor dat archiefdeel bestaan plaatsingslijsten, maar nog geen volledige inventaris.
Ook in andere archieven in onze collectie vinden we stukken terug die betrekking hebben op Leopold Flam. Het archief van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen bevat correspondentie van Flam (1970-1975). In de collegeroosters van de VUB kan je opzoeken welke vakken hij precies gaf tijdens welke academiejaren.
Flam lag aan de basis van het Centrum voor de Studie van de Verlichting (en van het Vrije Denken). Dit centrum publiceerde op initiatief van Flam in 1979 binnen zijn reeks 'Vrijdenkerslexicon' een eerste deel van het Woordenboek van Belgische en Nederlandse Vrijdenkers. CAVA bewaart het archief van het centrum alsook verschillende van hun uitgaven zoals bijvoorbeeld het Tijdschrift voor de Studie van de Verlichting en het Vrije Denken.
De filosofische kring Aurora, opgericht op initiatief van Leopold Flam, startte in 1976 met de uitgave van een eigen filosofisch tijdschrift. Zowel van Aurora als van de oudere Vlaamse Vereniging voor Wijsbegeerte (mee door Flam opgestart in 1958) bewaart CAVA archief. Aurora en andere tijdschriften waar Flam actief in was (Dialoog, …) behoren eveneens tot onze collectie.
Ook bij de persoonsarchieven vinden we interessante informatie in verband met Flam terug. Prof. Hubert Dethier promoveerde bij Flam en ze werkten nauw samen. Ze stonden o.a. beiden aan de basis van het Centrum voor de Studie van de Verlichting. Zijn archief (deel was reeds aanwezig en een deel werd via het AMVB in 2022 overgedragen) wordt ook bij CAVA bewaard. Prof. Jeanine Lambrecht schonk ons zowel de notities die ze genomen had tijdens lessen van Flam, als verschillende van zijn boeken.
Ook het Letterenhuis bewaart een stuk van het archief van Leopold Flam. Daar gaat het grotendeels om archiefbestanden die Flam zelf schonk vanaf de jaren 1970, toen het Letterenhuis nog het ‘AMVC’ of ‘Archief en Museum van het Vlaams Cultuurleven’ was. Ook in de Koninklijke Bibliotheek, waar Flam veel studietijd doorbracht, zijn veel teksten van hem bewaard, waaronder een reeks overdrukken van tijdschriftartikels.
Op 16 februari 2023 nodigde CAVA Kristien Hemmerechts en Willem Elias uit om in gesprek te gaan over VUB-hoogleraar en filosoof Leopold Flam. Aanleiding was het nieuwe boek dat Hemmerechts en Guido Van Wambeke in februari 2023 uitbrachten. Je kan de aankondiging hier lezen.